WÁRANDA

    From Oera Linda Wiki

    Les 2 ~ WÁRANDA

    Veranda, zoals gebruikt in het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk, werd door de Britten uit India meegenomen. (…) Oude en middeleeuwse Indiase teksten over binnenlandse architectuur, zoals Vastu Shastra, gebruiken het woord Alinda voor dit architectonische kenmerk. (zie origineel citaat onder ''Erfenis'')

    Teksten

    [104] THÁ FRYA BERN WAS. STAND VS MODER NAKED ÀND BLÁT VNBIHOD TOJENST THA STRÉLUM THÉRE SVNNE. NIMMAN MACHT HJU FRÉJA ÀND THÉR WÉRE NIMMAN THÉR HJA HELP MACHT LÉNA. THÁ GVNG WRALDA TO ÀND WROCHTE IN HJRA MOD NÍGUNG ÀND LJAFDE ANGGOST ÀND SKRIK. HJU SACH RONDOMME. HJRA NÍGUNG KÁS THET BESTE ÀND HJU SOCHTE SKUL VNDERA WÁRANDA LINDA. (…) A SADÉNERA WISE SEND WI AN HUSA KÉMEN MITH STOPPENBÀNKUM EN SLECHT AND WÁRANDA LINDA WITH THA SVNNESTRÉLUM.

    103.26 Toen Frija, onze moeder, geboren was, stond ze naakt en onbeschermd tegen de zonnestralen. Niemand kon ze vragen en er was niemand die haar kon helpen. Maar Wralda greep in en legde zowel neiging en liefde, als angst en schrik in haar gemoed. Ze keek om zich heen. Haar neiging koos het beste en ze vond een schuilplaats in de bewarende schaduw van de linde. (…) Op deze wijze zijn wij aan huizen gekomen met stoepbanken, een pad en bewarende linden met de zonnestralen.[1]

    [119] THÁ HJA LANDA HIPTE​.N JONG KERDEL WAL VP. IN SINA HANDA HÉD​.I​.N SKILD. THÉRVP WAS BRÀD ÀND SALT LÉID. ÀFTERDAM KÉM EN GRÉVA. HI SÉIDE WI KVMATH FONA FÉRE KRÉKALANDUM WÉI. VMB VSA SÉD TO WÁRJANDE.

    118.32 Toen zij landden, sprong een jongkerel de wal op. In zijn handen had hij een schild waarop brood en zout lag. Na hem kwam een oudere man, die zei: “Wij komen van de verre Kreeklanden, om onze zeden te bewaren.”[2]

    [066] VNDER THESSE TIDUM WAS RÔSAMOND. THÀT IS RÔSAMVDA. MODER. HJU HÉDE FÜL IN THÉRE MINNE DÉN. VMBE FRÉTHO TO WÁRJA. THACH NW​.T ALSA ÀRG KÉM. MÍK HJU KIRTE MÉTE.

    65.15 In die tijd was Rosamuda — dat is: Rozenmond — Volksmoeder. Ze had veel in der minne gedaan, om de vrede te bewaren. Doch nu't alzo erg kwam, maakte ze een korte maat.[3]

    [050] THJU WÁRABURCH NIS NÉN FÁMNABURCH. MEN THÉRIN WRDON ALLA ÛTHÉMEDE ÀND VRLANDISKA THINGA WÁRAD. THÉR MITHBROCHT SEND THRVCH THA STJURAR.

    50.19 De Waraburg is geen Famenburg, maar daar worden alle uitheemse en overlandse dingen bewaard die meegebracht zijn door de zeevaarders.

    [110] BI.T SÛDER HÁVA.HÁVED STÉT THJU WÁRABURCH. EN STÉNHUS. THÉRIN SEND ALLERLÉJA SKULPA. HULKA. WÉPNE ÀND KLÁTHAR WÁRAD FON FÉRE LÁNDUM. THRVCH THA STJURAR MITHBROCHT.

    108.28 Bij de zuidelijke pier van de haven staat de Waraburg,[4] een stenen gebouw waarin allerlei schelpen, hoorns, wapens en kledingstukken uit verre landen worden bewaard, die door de zeevaarders zijn meegebracht.

    [138] THÁ JESUS ALSA TWILIF JÉR OMFÁREN HÉDE STURV​.ER. MEN SINA FRJUNDA WÁRADON SINE LÉRE ÀND KÉTHON HWÉR​.ET ÁRON FAND. [140] (…) AS THA PRESTERA SKILUN WÁNA THÀT HJA ALLET LJUCHT FON FRYA ÀND FON JESUS LÉRE UTDÁVAD HÀVA. SÁ SKILUN THÉR IN ALLE WRDA MÀNNISKA VPSTONDA THAM WÉRHÉD IN STILNISE AMONG EKKORUM WÁRAD ÀND TOFÁRA THA PRESTERA FORBORGEN HÀVE.

    136.08 Nadat Jesus op deze wijze twaalf jaar had rondgetrokken, stierf hij. Maar zijn vrienden bewaarden zijn leer en preekten waar hij oren vond.[5] 138.24 (…) wanneer de priesters zich inbeelden dat ze al het licht van Frija en van de leer van Jesus hebben gedoofd, zullen er overal mensen opstaan, die waarheid in stilte onder elkaar hebben gekoesterd en verborgen gehouden voor de priesters.

    [124] THÁ ALEXANDRE FORNOM HO​.T MITH SINRA ONWERP OFKVMEN WAS. WÀRTH​.ER SA VRMÉTEN THÀT​.ER THA DRAGE STRÉTE UTDJAPA WILDE. JRTHA TO​.N SPOT. MEN WRALDA LÉT SINE SÉLE LÁS. THÉRVMBE VRDRONK​.ER INNA WIN ÀND IN SINA OVIRMODICHHÉD. ÉR THÀT​.ER BIJINA KVSTE. ÀFTER SIN DÁD WÀRTH THET RIK DÉLAD THRVCH SINA FORSTA. HJA SKOLDE ALREK EN DÉL TOFARA SINA SVNUM WÁRJA. THACH HJA WÉRON VNMÉNIS.

    120.10 Toen Alexander vernam hoe goed zijn plan geslaagd was, werd hij zo roekeloos dat hij de drooggevallen zeestraat wilde uitdiepen, Aarde ten spot. Maar Wralda liet zijn ziel los, waarna hij verdronk in wijn en overmoed, nog voor hij kon beginnen. Na zijn dood werd het rijk verdeeld door zijn generaals. Zij zouden elk een deel voor zijn zoons bewaren. Doch ze waren niet oprecht.[6]

    [030] MIN SVN IS VNJÉRICH ÀND VNBIKVMEN. IK BIN ALD. NW WILD​.IK THI TO WÁRANSTEW OVIR HINI ÀND OVIR MIN LÁND STÀLLA. TIL HI JÉRICH SY.

    29.12 “Mijn zoon is minderjarig en onbekwaam. Ik ben oud. Nu wil ik u aanstellen als voogd over hem en over mijn land, tot hij oud genoeg is”

    [00a] THISSA BOKA MOT​.J MITH LIF ÀND SÉLE WÁRJA.

    a.01 Deze boeken moet je met lijf en ziel bewaren.[7]

    Afgeleid

    (zie ook onder: Mogelijk verwant)

    1. In samenstelling VNWARLINGA/(-EN) (onverhoeds):

    [024] KVMTH THENE FYAND VNWARLINGA; [052] VNWARLINGE LIK SNÉI THRVCH STORNEWIND DRÉVEN; [073] KÉMON.ER … SALTÁTHA … VNWARLINGA VSA HÁVA BIFÁRA; [128] ÀND SKÁT VNWARLINGA THA BRÔND INNA SKÉPA; [148] NV KÉMON THÉR VNWARLINGEN THRÉ SKÉPA; [156] THA SEND THÉR VNWARLINGA FJUWER SKALKA MORTHAD; [205] VNWARLINGEN KÉM THÉR ÉNE FLÁTE

    2. In samenstelling WARLÁSED/(-LÁSD) (verwaarloosd):

    [052] THA SKÉNLANDAR HÉDON HJRA RÉD WARLÁSED; [081] THAT HJA FRYAS TEX NAVT NE LÉSDE ÀND HJRA RÉDJÉVINGA WARLÁSD HÉDE

    Noten

    1. ↑ Vrij: een pad en leilindes ter bescherming tegen de zonnestralen.
    2. ↑ Vrij: te kunnen behouden.
    3. ↑ Vrij: Ze had veel met de mantel der liefde bedekt, maar nu het zo erg werd trad ze doortastend op.
    4. ↑ Naast in deze twee fragmenten komt de Waraburg nog vier maal voor, op blzn. [005], [045], [050] en [056].
    5. ↑ Vrij: Maar zijn vrienden hielden zijn lessen in ere en deelden ze met wie maar wilde luisteren.
    6. ↑ Vrij: Ze hadden elk een deel voor zijn zoons moeten beheren, maar dat waren ze niet voornemens.
    7. ↑ Of: beschermen.

    Erfenis

    1. WÁRANDA LINDA → veranda, alinda

    Meest opvallend is dat veranda door etymologen nooit lijkt te zijn herkend als duidelijk herleidbaar tot het tegenwoordig deelwoord WÁRANDA (wāranda).

    De wijze waarop erkende Westerse etymologen dwalen, de sleutel missend, is kenmerkend.

    Bijvoorbeeld op wikipedia/veranda (onderstrepingen toegevoegd):

    A veranda or verandah is a roofed, open-air hallway or porch, attached to the outside of a building.
    Veranda, as used in the United Kingdom and France, was brought by the British from India (Hindi: बरामदा). While the exact origin of the word is unknown, scholars suggest that the word may have originated in India or may have been adopted from the Portuguese and spread further to the British and French colonists. Ancient and medieval Indian texts on domestic architecture like Vastu shastra uses the word Alinda for this architectural feature.

    En op etymologiebank/veranda (onderstrepingen toegevoegd):

    veranda (overdekte aanbouw) - Ontleend, met verzwakking van de onbeklemtoonde eerste lettergreep, aan Engels varanda, dat ontleend is aan Hindi varandā (overdekte, naar voren open aanbouw), wrsch. een ontlening aan Portugees varanda (balustrade, balkon), verwant met Spaans baranda (balustrade), Catalaans barana (kleine balustrade) en Oudprovençaals baranda (barricade), teruggaand op vulgair Latijn *barra (afsluitbalk).
    De vormen met w-, waarvan de variant waranda nog steeds als standaardtalige variant wordt erkend, zijn ontstaan onder volksetymologische invloed van het niet-verwante woord warande (lusthof, aanzienlijk buitenverblijf), oorspr. ‘beschermd jachtterrein’, dat een heel andere herkomst heeft: het is ontleend aan Picardisch warande, bij Oudfrans garande [Nieuwfrans garenne (konijnenbos, viswater), varenne (jachtterrein).] Deze vormen gaan terug op hetzij vulgair Latijn *varenna (met palen afgezet gebied), hetzij via het Oudfranse ww. garer (beschermen) op het Germaanse *wardōn- (bewaren).

    2. Onbepaalde wijs

    Afstammend van onbepaalde wijs WÁRJA (bron etymologiebank/bewaren):

    Fries

    • (bi)waria - Oudfries (bewaren)
    • waria, wara - Oudfries (behoeden, waarnemen)
    • bewarje - nu (bewaren)
    • (jin) warje - nu ([zich] hoeden, beschermen, vrijwaren)
    • jin warje - nu (zich verdedigen, zich weren, tegenstand bieden)

    Engels

    • (be)warian - Oudengels (zich hoeden voor)
    • warian - Oudengels (in acht nemen, bewaren)
    • beware - nu (zich hoeden voor)

    Nederlands

    • bewarun - 10e eeuw (het oog houden op)
    • bewaren - 13e eeuw (letten op, beschermen, handhaven, toezicht houden)
    • waren - 13e-16e eeuw (bewaken)
    • waerne - 14e eeuw (waarschuwen, behoeden)
    • waren - 19e eeuw (zorgen voor, bewaken, in het oog houden)
    • bewaren - nu (behouden)

    Duits

    • waron - Oudsaksisch (waarnemen, behoeden)
    • waren - Middelhoogduits (letten op)
    • biwaron - Oudhoogduits (in acht nemen, zorgen voor, beschermen, bewaren)
    • wahren - nu (zorgen voor, (be)hoeden, bewaren)
    • bewahren - nu

    Oudnoors

    • vara (waarschuwen)
    • varast (zich hoeden)

    Mogelijk verwant

    Navigatie

    LINDA ᐊ vorige/volgende ᐅ SVNNE

    Retrieved from "https://wiki.oeralinda.org/index.php?title=WÁRANDA&oldid=19598"