NL006.12 Schepping: Difference between revisions
(→{{Versie_Ott}}: aanpassingen om meer inzicht te geven in de brontekst) |
|||
| Line 4: | Line 4: | ||
'''2. Scheppingsverhaal''' | '''2. Scheppingsverhaal''' | ||
'''[[006|6.12]]''' Dit is ons scheppingsverhaal. | '''[[006|6.12]]''' Dit is ons scheppingsverhaal (onze ''eerste geschiedenis''). | ||
Wralda die als enige volmaakt en eeuwig is, maakte het ontwerp. Daarna kwam | Wralda die als enige volmaakt (''goed'', ''God'') en eeuwig is, maakte ''t-Anfang'' (het aanvang, begin, ontwerp).<ref>''t-Anfang'' (<span class="fryas">T-ANFANG</span>) — hieruit zijn mogelijk afgeleid: Tanfana/Tamfana, tempel, tempus.</ref> Daarna kwam Tijd. Tijd wrochtte alle dingen, ook Aarde. Aarde baarde alle grassen, kruiden en bomen — alle geliefde en alle gevreesde dieren. Wat goed en mooi is bracht ze overdag voort, wat kwaad en erg is in de nacht. | ||
Na het twaalfde Joelfeest [ging Wralda’s verlangen naar mensen in vervulling en] bracht Aarde drie oermodellen ter wereld:<ref><span class="fryas">MAN<span class="sep">'</span>GÉRT</span>(<span class="fryas">-E</span>; meervoud: <span class="fryas">-A/-NE/-UM</span>), de door vertaler vermoede oervorm van ‘maagd’/ ‘meid’/ ‘meisje’, maar hier omwille van de context geduid als ‘oermodel’, betekent letterlijk ‘mensbegeerd’ of ‘mensbegeerte’. Als het hoogste bewustzijn de mensen begeerde te scheppen, spreekt het vanzelf dat eerst oermoeders ter wereld kwamen die vervolgens zelf kinderen konden krijgen. Alleen al hierom is dit scheppingsverhaal zinniger dan die waarin de eerste mens manlijk is. Meer letterlijk vertaald luidt de zin: “Na het twaalfde Joelfeest baarde zij drie ''mensbegeerten'' (of: meisjes).”</ref> Lijda werd gevormd uit gloeiende, Finda uit hete en Frija uit warme stof. | Na het twaalfde Joelfeest [ging Wralda’s verlangen naar mensen in vervulling en] bracht Zij (Aarde, ''Jrtha'') drie oermodellen (''mensgeerten'') ter wereld:<ref><span class="fryas">MAN<span class="sep">'</span>GÉRT</span>(<span class="fryas">-E</span>; meervoud: <span class="fryas">-A/-NE/-UM</span>), de door vertaler vermoede oervorm van ‘maagd’/ ‘meid’/ ‘meisje’, maar hier omwille van de context geduid als ‘oermodel’, betekent letterlijk ‘mensbegeerd’ of ‘mensbegeerte’. Als het hoogste bewustzijn de mensen begeerde te scheppen, spreekt het vanzelf dat eerst oermoeders ter wereld kwamen die vervolgens zelf kinderen konden krijgen. Alleen al hierom is dit scheppingsverhaal zinniger dan die waarin de eerste mens manlijk is. Meer letterlijk vertaald luidt de zin: “Na het twaalfde Joelfeest baarde zij drie ''mensbegeerten'' (of: meisjes).”</ref> Lijda werd (gevormd) uit gloeiende, Finda uit hete en Frija uit warme stof. | ||
Toen ze tevoorschijn kwamen voedde Wralda hen met zijn adem, om de mensheid aan hem te binden. Zodra ze | Toen ze tevoorschijn (''bloot'') kwamen voedde (''spijsde'') Wralda hen met zijn adem, om de mensheid aan hem te binden. Zodra ze (geslachts-)rijp waren kregen ze dromen over vruchten en noten (of: vreugde en genot). Wralda’s ''od'' trad hun binnen,<ref>“trad ... binnen’ (<span class="fryas">TRÀD ... BINNA</span> — Het Fryas werkwoord <span class="fryas">BINNATRÉDA</span> lijkt zuiverder dan Latijn ''penetrare''.)</ref> waarna elk twaalf zonen en twaalf dochters baarde — elke Joeltijd een tweeling. Daaruit is de mensheid ontstaan. | ||
===Noten=== | ===Noten=== | ||
<references /> | <references /> | ||
{{Hoofdstuk Navigatie|normal=NL007.01 Lyda|back=NL005.30 Stift|alternative=NL009.18 Frya|altback=NL032.01 Natuurrecht}} | {{Hoofdstuk Navigatie|normal=NL007.01 Lyda|back=NL005.30 Stift|alternative=NL009.18 Frya|altback=NL032.01 Natuurrecht}} | ||
=={{Titel andere talen}}== | =={{Titel andere talen}}== | ||
<span> | <span> | ||
Revision as of 09:28, 31 January 2025
Ontwerp 2025 Ott
D. Op drie Burgen
2. Scheppingsverhaal
6.12 Dit is ons scheppingsverhaal (onze eerste geschiedenis).
Wralda die als enige volmaakt (goed, God) en eeuwig is, maakte t-Anfang (het aanvang, begin, ontwerp).[1] Daarna kwam Tijd. Tijd wrochtte alle dingen, ook Aarde. Aarde baarde alle grassen, kruiden en bomen — alle geliefde en alle gevreesde dieren. Wat goed en mooi is bracht ze overdag voort, wat kwaad en erg is in de nacht.
Na het twaalfde Joelfeest [ging Wralda’s verlangen naar mensen in vervulling en] bracht Zij (Aarde, Jrtha) drie oermodellen (mensgeerten) ter wereld:[2] Lijda werd (gevormd) uit gloeiende, Finda uit hete en Frija uit warme stof.
Toen ze tevoorschijn (bloot) kwamen voedde (spijsde) Wralda hen met zijn adem, om de mensheid aan hem te binden. Zodra ze (geslachts-)rijp waren kregen ze dromen over vruchten en noten (of: vreugde en genot). Wralda’s od trad hun binnen,[3] waarna elk twaalf zonen en twaalf dochters baarde — elke Joeltijd een tweeling. Daaruit is de mensheid ontstaan.
Noten
- ↑ t-Anfang (T-ANFANG) — hieruit zijn mogelijk afgeleid: Tanfana/Tamfana, tempel, tempus.
- ↑ MAN'GÉRT(-E; meervoud: -A/-NE/-UM), de door vertaler vermoede oervorm van ‘maagd’/ ‘meid’/ ‘meisje’, maar hier omwille van de context geduid als ‘oermodel’, betekent letterlijk ‘mensbegeerd’ of ‘mensbegeerte’. Als het hoogste bewustzijn de mensen begeerde te scheppen, spreekt het vanzelf dat eerst oermoeders ter wereld kwamen die vervolgens zelf kinderen konden krijgen. Alleen al hierom is dit scheppingsverhaal zinniger dan die waarin de eerste mens manlijk is. Meer letterlijk vertaald luidt de zin: “Na het twaalfde Joelfeest baarde zij drie mensbegeerten (of: meisjes).”
- ↑ “trad ... binnen’ (TRÀD ... BINNA — Het Fryas werkwoord BINNATRÉDA lijkt zuiverder dan Latijn penetrare.)
NL005.30 Stift ᐊ vorig/volgend ᐅ NL007.01 Lyda
Aangepaste volgorde:
NL032.01 Natuurrecht ᐊ vorig/volgend ᐅ NL009.18 Frya
In andere talen
Andere Nederlandse vertalingen
Hoofdstuk D: Ottema 1876 | Overwijn 1951