Forana, Vronen
Forana was a burg located in West Fleeland, south of Alkmarum. There was a canal from here to Alderga, which had canal houses. The girls here wore felt tunics. Steersmen from this burg as well as from Lydasburg brought forth an initiative to expell the blacks who lived near their burgs, though under Gosa's advice this was not followed through. Forana was destroyed by the time of Black Adel, when Magyars built a temple on its ruins.
fragments
- [005] Enoch, Diwek’s man, reeve of West Fleeland and Texland, was chosen as sea king nine times. The Treasureburg, Medeasblik, Forana (FOR.ÁNA), and Old Fryasburg are under his care.
- [110-111] Behind the lake, a canal had been dug, which flowed past the burg Forana (FOR.ÁNA), and further through a narrow mouth into the sea. (...) South of Forana (FOR.ÁNA) lies Alkmarum. (...) The burgmaid of Forana (FOR.ÁNA) told me that the burg lords visit them daily, (...)
14b. Gosa: Settlement of the Black Men
- [117] Ten years later, the steersmen of Forana (FOR.ANA) and Lydasburg came to her.
- [210] Near Egmond, where the burg Forana (FOR.ÁNA) had once stood, they built a temple, even larger and richer than Askar had built at Staveren.
meaning
The name Forana means 'in front' (Dutch: 'vooraan'). In the texts it is used in this meaning:
- [023] THACH THÉR MOTON ÀMMERTHE THRÉ BURCH.HÉRA FON THERE MODER FÔR.ANA SITTA SVNDER STEM.
- but there must always be three burg lords of the mother present [sitting in front], with no vote in the matter.
- [025] BY THA FÉSTUM ACHON HJA FORÁNA TO SITTANA. TILTHJU THA JÜGED SKIL ÉRA HJAM.
- At feasts, they must sit in the front so that the youth may honor them
The word FRÁN (pious, sacred, divine) and the name FRÁNA may have been derived from FORÁNA.
in other sources
Forana can be related to Vronen (sometimes: 'Verona', 'Vroongeest' a.o.) which was destroyed between 27 March 1297 and 1303, known from other sources, such as:
- 1616 Goos [transcript PDF] Nieuw Nederlandtsch caertboeck (p. 203)
- 1648 Persijn, Volckersz [link] engraving: Klok en zegel van Vroonen onder een kruis met opschrift eCCe CadIt Mater frIsIae; text: Van't Innemen ende Destructie der Stadt Vroonen
- 1658 Schotanus [vol.1] De geschiedenissen kerckelyck ende wereldtlyck van Friesland oost ende west (p. 151)
- 1661 Soeteboom [PDF] Vroonens begin, midden en eynde
- 1702 Soeteboom [vol. 1, vol. 2] Oudheden van Zaanland Stavoren Vronen & Waterland
- 1714 Simon Eikelenberg [PDF] Gedaante en gesteldheid van Westvriesland voor den jaare MCCC. En teffens den ondergang van het dorp Vroone
- 1742 Scharlensem, Vlytarp, Stavriensem [PDF] Chronyk en waaragtige beschryvinge van Friesland (1297: p.131)
archeology
- G. Alders, C. van der Linde (2011) Het Vroner Kerkhof te Sint-Pancras [PDF]
- F. Diederik (6-12-2011) Vronen: omstreden gebied tussen Holland en West-Friesland [link]
- De geschiedenis van Sint Pancras [link]
- NOS Nieuws (25-11-2011) Resten van Slag bij Vronen ontdekt [video 1:27 min.]
- SchoolTV (15-6-2017) De slag bij Vronen [video 4:37 min] (fragment from Onzichtbaar Nederland - ep. 8 Veiligheid, 5-1-2017)
- 3D model of skull in collection Huis van Hilde [link]
lantern
2011 G. Alders, C. van der Linde: Het Vroner Kerkhof te Sint-Pancras
3.2.7 Waarnemingen in het verleden
In een tekst uit 1514-1524 werd vermeld dat er een enorm grote steen was opgegraven en na 1620 werd er gegraven op de plek van het oude kerkhof, waarbij veel menselijke resten, grote bakstenen, vier tufstenen doodskisten, 60 ton tufsteen en een lantaarnvormige relikwiehouder te voorschijn kwamen.
3.6.4 Historische gegevens en oudere waarnemingen betreffende het kerkhofterrein zelf
Volgens Soeteboom werd het kerkhof van Vronen in 1620 door de grafelijkheid verkocht, waarna uit de fundamenten van de kerk 60 ton tufsteen en veel andere bijzondere stenen werden verwijderd. De tufsteen alleen al zal tussen de 40 en 90 m3 hebben omvat.[131] Tevens werden er kisten van steen gevonden waar nog mensenbeenderen in lagen. Het lag vol schenkels en bekkens die nog sterk, glad en vers waren, vooral enige hoofden, waar zelfs de tanden nog in stonden. Ook werd een oude lantaarn met mensenbotten gevonden.[132] De beenderen die zich in deze grote lantaarn bevonden, waren volgens Soeteboom mogelijk enige relikwieën van bijzondere heiligen.[133] In dat geval moet de lantaarn een reliekhouder zijn geweest.
- - - noten:
- 131 Een ton was ofwel 1,5 m3 ofwel 2000 pond (een pond was tussen de 430 en 494 gram). Er is dus hetzij 90 m3 steen, hetzij tussen de 51.600 en 59.280 kg steen verwijderd (zie voor de maten: Verhoeff 1983). Het soortelijk gewicht van Römer tufsteen is circa 1500 kg per m3, zodat de 90 m3 135.000 kg moet hebben gewogen. Omgekeerd zou een hoeveelheid van 59.280 kg een omvang van bijna 40 m3 hebben bezeten. De hoeveelheid bedroeg dus tussen de 40 en 90 m3. Dit komt min of meer overeen met een maximale muuromtrek van bijvoorbeeld een kerkje van 60 meter bij een muurdikte van 1 meter en een resterende funderingsdiepte van 1,5 meter.
- 132 Soeteboom 1661, (moet zijn:) 183.
- 133 Soeteboom 1661, (moet zijn:) 184-185.
1661 Soeteboom: Vroonens begin, midden en eynde (=> helemaal lezen)
[183] "zy vonden ook in 't delven een oude Lanteerne met dooden geraamten, vol van Schenkels en Bekkenlen, die nog sterk, glad en versch waren: in [184] 't besonder warender eenige hoofden van grooter versheyd in 't aansien, en vastigheid daar nevens, so dat de tanden nog gaaf in de hoofden stonden, even offe slecht tien ofte twaalf jaren dood hadden geweest, tot verwonderinge van vele Menschen die het sagen, en wy het selve hier mede te borde brengen, en sulkx was ook om te verwonderen, dewyl het vry wat meer dan driehondert jaren geleden most wesen, dat de dooden daar in geset zyn, mits de Stad 355 jaren in het jaar 1658 verdorven is [i.e. 1303], en staat te vermoeden van nog vry wat langer (...); maar de beenderen tot Vroonen gevonden in een grote Lanteerne, [185] is mogelijk geweest eenige Reliquien van besondere Heyligen, die gemeenlykx in Lantarens en achter Glasen bewaart worden in de Kerken en Kloosters, ofte het mach ook wel een gedeelte der beenderen geweest zyn van de elf duysent Maagden, die tevoren tot Vroonen gevaren waren, (...)"