View source for Goffe T. Jensma

<gallery>
File:Jensma 2000.jpg
File:Jensma 2004.jpg
File:Jensma mankearde sot.jpg
</gallery>

==Bronnen==
=== Oorspronkelijke publicaties van Jensma m.b.t. OL, incl. teksten in tijdschriften en andere boeken ===
*[https://archive.org/details/1992-jensma-lees-leer-en-waak 1992] Lees, leer en waak - Het Oera Linda Bok. Een rondleiding - in ''De Vrije Fries'', jrg. 72, blz. 8-52.
*[https://www.academia.edu/54871500/Geen_Fries_spot_met_zijn_land_Nationalisme_ironie_en_het_Oera_Linda_boek 2002] Geen Fries spot met zijn land'. Nationalisme, ironie en het Oera Linda-boek - in ''Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden'', jrg. 117, blz. 331-343.
*[https://www.academia.edu/619642/De_Gemaskerde_God._Franc_ois_HaverSchmidt_en_het_Oera_Linda-boek_Zutphen_Walburg_Pers_2004_ 2004] De gemaskerde God, François Haverschmidt en het Oera Linda Boek (handelseditie proefschrift, uitg. Walburg Pers).
*[https://demodernetijd.nl/wp-content/uploads/DNE-2004-1a-Jensma.pdf 2004] Ironie én ernst. Het Oera Linda-boek als uiting van hoge of lage cultuur - In: ''De Negentiende Eeuw 28:1, blz. 3-17''.
*[https://verloren.nl/Webshop/Detail/catid/23206/eid/29408/het-oera-linda-boek 2006] Het Oera Linda-boek facsimile, transcriptie, vertaling - uitg. Verloren [[https://www.academia.edu/619669/Het_Oera_Linda_boek_facsimile_transcriptie_vertaling_Goffe_Jensma_editor_Hilversum_Verloren_2006_ inleiding blz. 7-54]].
*[https://semafoor.info/nl/ArchiveDocument/Document?Dir=SEM_PDF&File=SEM_07_2#page=32 2006] Over Jacques Fermauts voorwoord bij diens uitgave van het Oera Linda-boek (met kort weerwoord van Jacques Fermaut) - In: ''SEMafoor 7:2, 30-31.''
*[https://www.academia.edu/37996746/Het_raadsel_van_de_tohnekka_in_het_Oera_Linda_boek_ 2014] Het raadsel van de tohnekka (in het Oera Linda-boek) - toespraak t.g.v. pensionering prof. theologie Yme Kuiper.
*[https://www.fryske-akademy.nl/fileadmin/inhoud/beelden/homepage/Kennis/It_Beaken/81_2019/It_Beaken_81_2019_1-2_internet-_31-53.pdf 2019] Frya als oermoeder van de vrije Friezen; paragr. in “Vrijheid als innerlijke deugd. De paradox van de ‘Friese vrijheid’ in de negentiende eeuw” - in ''It Beaken'' jrg. 81 nr. 1/2 blz. 31-53.
*[https://verloren.nl/Webshop/Detail/catid/151/eid/57279/het-oera-linda-boek 2022] (licht herziene 2de uitg.) Het Oera Linda-boek facsimile, transcriptie, vertaling - uitg. Verloren.

==== Secundaire literatuur over Jensma’s werk m.b.t. OL (selectie) ====
* Huisman, Kerst - Het Oera Linda Boek als Broer-Konijn-vertelsel (n.a.v. artikel Jensma in ''De Vrije Fries'') - [https://www.dekrantvantoen.nl/vw/page.do?code=LC&id=LC-19920703-023&aid=LC-19920703-23001 ''LC 3-7-1992 bl. 23''.]
* Skriuwers Oera Linda Boek efterhelle; Goffe Jensma ûntdekt werklike motyf - ''[https://www.dekrantvantoen.nl/vw/page.do?code=LC&id=LC-20001130-022&aid=LC-20001130-22010 LC 30-11-2000 bl.22.]''
* Toeval aan de haal met grap Oera Linda Boek - [https://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20021214-8003 ''LC 14-12-2002 bl.8''.]
* Haverschmidt is zeker auteur Oera Linda - ''[https://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20041124-11001 LC 24-11-2004 bl. 11.]''
* Vries, Sietse de - Van literair experiment tot herinnering aan de voortijd; Oera Linda-boek was Haverschmidts reactie op fundamentalisme - ''[https://www.dekrantvantoen.nl/vw/page.do?code=LC&id=LC-20041203-029&aid=LC-20041203-29003 LC 3-12-2004 blz. 29-30.]'' Jensma: “It is (...) allegear kul en kolder.”
* Van het Oera Linda-Boek, de Friese kip en de zeespiegel - [https://www.dekrantvantoen.nl/vw/page.do?id=LC-20041210-010&ed=00&v2=true ''LC 10-12-2004 blz.10''.] (Verslag van gespreksavond met o.a. Henk Meijering en Marita Mathijssen over boek Jensma.)
* Fermaut, Jacques - Het Oera Linda-Boek bezorgd door Goffe Jensma - In: ''[https://semafoor.info/nl/ArchiveDocument/Document?Dir=SEM_PDF&File=SEM_07_3#page=22 SEMafoor 7:3 (2006), 20-22.]''
* Vries, Sietse de - Vrijzinnigen en fijnen op vuist in Oera Linda-boek (reclame voor Jensma’s vertaling en theorie) - ''[https://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20060421-NO02005005 LC 21-4-2006 bl. 5.]''
* Heerma van Voss, Lex - (boekbespreking:) Goffe T. Jensma, De gemaskerde God. François Haverschmidt en het Oera Linda-Boek - In: ''Tijdschrift voor Sociale en Economische Geschiedenis, [https://www.researchgate.net/publication/318797816_Goffe_T_Jensma_De_gemaskerde_God_Francois_Haverschmidt_en_het_Oera_Linda-Boek maart 2007, blz. 150-152.]''
* Vries, Sietse de - Het waren de Halbertsma's, het was Haverschmidt - ''[https://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=LC-20101120-NO04008001 LC 20-11-2010 blz.8.]'' (Menno Knul vs. Goffe Jensma.)
* Reinewald, Chris (met medewerking Jensma) - Bedrog, bijgeloof en zelfmoord in Friesland - In: ''[https://chrisreinewald.nl/wp-content/uploads/Oera-Linda-EOS.pdf Eos magazine, sept. 2011 blz.34-38.]''

===Audio en audiovisueel===
*[https://archive.org/details/rvu-ol 1994 feb. 16] (16:02 uur) RVU, Peter te Nuyl - De Schatkamer; Het Oera Lindaboek (met o.a. Goffe Jensma) -  56 min. Radio 5.
*[https://youtu.be/x3hvpTkwbvo 2004] Duinen, Gryt van (samenstelling en regie) - Het Oera Linda Mysterie - 29 minuten, uitgezonden in serie Fryslân Dok op Omrop Fryslân TV, als reclame voor Jensma's boek.
*2009 Jensma, Goffe (eindredactie) - It Oera Linda-boek; It mystifisearre Fryslân - 13 minuten, voor het eerst uitgezonden als ''finster 23'' in de serie ''11en30'' ''(Kanon fan de Fryske skiednis)'' door Omrop Fryslân op ...? (Zie [https://youtu.be/HazsFWa6SW4&t=2543s Nederlands ondertitelde versie], gebruikt als deel van langere video.)
*[https://www.vpro.nl/programmas/ovt/speel~RBX_VPRO_9990370~oera-linda~.html 2017 juli 23] VPRO/OVT - Goffe Jensma over zijn proefschrift - 8 minuten durend gesprek, als onderdeel van afl. uit serie OVT, uitgezonden door VPRO op Radio 1.
*[https://twitter.com/otharus/status/1788979550761668808 2019 juni 13] Fragment van radio interview Omrop Fryslân: ''Dader koninginnedagaanslag Apeldoorn mogelijk geïnspireerd door Oera Linda-boek'', Fries gesproken en Nederlands ondertiteld (Twitter)
*[https://www.omropfryslan.nl/nl/nieuws/1114140/hoogleraar-goffe-jensma-over-het-oera-linda-boek-in-de-thusakademy 2021 dec. 22] Jensma, Goffe - De mythe voorbij - Friestalige presentatie over Oera Linda van 73 minuten (incl. in- en uitleiding), uitgezonden in de serie Thúsakademy door Omrop Fryslân. (ondertiteld [https://youtu.be/bBNOWDEVBhM fragment].)

===overig vastgelegd===
[[File:Jensma over Ottema 2004 en 2006.jpg|alt=Jensma over Ottema|thumb|over [[Jan G. Ottema|Ottema]] en diens vermeende (redenen voor) zelfmoord, 2004 en 2006]]

* Jensma speelde in 1983 als ''Goffe Theunis'' de hoofdrol in een film van 24 minuten, getiteld ''[https://fryskednis.blogspot.com/2014/07/food-for-silence.html Stof tot Stilte],'' over een jongeman die geobsedeerd raakt door een mysterieuze, onbereikbare vrouw, maar uiteindelijk teleurgesteld wordt en zijn leven beëindigd.

* Jensma over [[Jan G. Ottema|Ottema]] en diens vermeende (redenen voor) zelfmoord, 2004 en 2006: afb. hiernaast. Zie ook commentaar hierop door [[Jan_Ott|Ott]] in [https://twitter.com/otharus/status/1789038521317044703 vraaggesprek (feb. '23)] en [https://twitter.com/otharus/status/1789041616327483631 presentatie (mrt. '23)]. Het proces-verbaal van de overlijdensaangifte vermeldt <u>longontsteking</u> als doodsoorzaak.<ref>Zie [[Jan G. Ottema]] onder ''The malicious suicide falsehood''.</ref>

==Subsidiënten==
Vermeld in betreffende werken werden de volgende geldschieters:

<u>''De Gemaskerde God'' (2004): promotieonderzoek</u>
*Stichting voor Filosofie en Theologie (NWO)
<u>Idem: uitgave als boek</u>
*Ottema-Kingma Stichting te Leeuwarden
*Van Heloma Stichting te Heerenveen
*P.W. Janssen’s Friesche Stichting te Oranjewoud
*Boelstra Olivier Stichting te Stiens
*Stichting op Toutenburg te Zwartewegsend
*Stichting Je Maintiendrai-Friesland
*Koninklijk Fries Genootschap voor Geschiedenis en Cultuur
*Faculteit der Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen
<u>''Het Oera Linda-boek'' (2006)</u>
*Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds
*Maatschappij der Nederlandse Letterkunde

==Biografisch==
(ontleend aan [https://fy.wikipedia.org/wiki/Goffe_Jensma Friestalige wikipedia])

*1956 geboren te [https://nl.wikipedia.org/wiki/Kornhorn Korhorn], Groningen
*2001-2008 onderzoeker aan de [https://nl.wikipedia.org/wiki/Fryske_Akademy Fryske Akademy] (periode 1500-1900)
*promotie aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap te Groningen met proefschrift ''De gemaskerde God, François Haverschmidt en het Oera Linda Boek'' (zie onder publicaties)
*2006-2008 bijzonder hoogleraar Friese taal- en letterkunde aan de [https://nl.wikipedia.org/wiki/Universiteit_van_Amsterdam Universiteit van Amsterdam]
*2008-2022 hoogleraar Friese taal- en letterkunde aan het [https://fy.wikipedia.org/wiki/St%C3%BAdzje_Fryske_Taal_en_Kultuer Fries Instituut] van de Faculteit der Letteren van de [https://nl.wikipedia.org/wiki/Rijksuniversiteit_Groningen Rijksuniversiteit Groningen]

==Aantekeningen bij OL vertaling (2006)==
<gallery>
File:Vertaalvgl3.jpg
File:Vertaalvgl2.jpg
File:Vertaalvgl1.jpg
</gallery>
Begin van een lijst met aantekeningen bij de uitgave Jensma's Oera Linda vertaling (2006). Verwijzing op basis van handschriftbladzijde en regelnummer; onderstreping toegevoegd.

*Toespraak van Adela [003/02] ''(...) beloofde <u>hen rode</u>'' [<span class="fryas">RA</span>] ''koeien met gouden hoornen (...)'' — Hoewel Jensma in noot verwijst naar Numeri 19:2 zal dit een vergissing zijn geweest. <span class="fryas">RA</span> betekent ''hun'' (vgl. <span class="fryas">THA FINNA RA BÀRN</span>).
*Frya's Tex [012/28] ''(...) moet ik <u>in de baarmoeder</u>'' [<span class="fryas">ANDA BÀRN.TAM</span>] ''van een slavin laten voeren.'' — Uit noot (mogelijke bronnen) blijkt dat deze vertaling gebaseerd is op woordenboeken De Haan (1832) en Richthofen (1840): ''berntam''. Jensma's uitgangspunt was dat de taal van OL zoveel mogelijk gebaseerd was op Oudfriese woordenboeken. Ottema's vertaling ''leiband'' zou gebaseerd zijn op een "niet bestaande samenstelling" ''berne-team''. De woorden <span class="fryas">BÀRN</span> (kind) en <span class="fryas">TAM</span> of <span class="fryas">[[TÀM]]</span> (meervoud: ''teugels'', werkwoord: ''temmen, bedwingen'', in samengesteld adjectief: ''tomeloos'') komen meermalen voor, waardoor de samenstelling (kinder-) leiband voor de hand ligt. Door te kiezen voor bovenstaande onzinnige vertaling wordt de tekst ''kolderiek'' (een door Jensma in context van Oera Linda veelgebruikte term).
*Over de Gertmannen [072/21] ''Gertje, de dochter van <u>Grote</u> Pier'' [<span class="fryas">GÉRT. PIRE.HIS TOGHATER</span>] — Het woord voor ''groot'' is <span class="fryas">GRÁT</span>, <span class="fryas">GÉRT</span> is de naam van ''Pire's dochter'' (waarom ''Gertje'' i.p.v. ''Geert''? De naam ''Pire'' kan, naast het voor de hand liggende Pier/Pierre/Pieter ook gerelateerd zijn aan de Griekse namen [https://nl.wikipedia.org/wiki/Pyrrhus_van_Epirus Pyrrhus/Πύρρος] en/of [https://nl.wikipedia.org/wiki/Piraeus_(stad) Piraeus/Πειραιάς]). Bovenstaande vertaling is alleen mogelijk wanneer de basisaanname is dat Oera Linda een (19e eeuwse) grap betreft. Een dergelijke vertaling kan vervolgens niet dienen om deze these te onderbouwen, zoals Jensma wel doet in zijn proefschrift:
<blockquote>''Humoristisch zijn ook de namen van sommige hoofdpersonen in het boek (...) Weer andere vallen op omdat ze zo ingenieus gevonden zijn: GERT.PIRE.HIS TOGHATER, ‘Gert Piersdochter’ oftewel Grote Piersdochter (...)'' (blz. 49-50)</blockquote>
<blockquote>''Op zijn OLBees heet Gert GERT.PYRE.HIS TOGATHER en deze naam kan, het is een zeer voor de hand liggende omzetting van letters, niet anders worden gelezen dan als ‘de dochter van Grote Pier’. (...) Kolderieke parodie en spel tegenover erudiete ernst.'' (blz. 84)</blockquote>
{|
|[[File:Cirkelredenering Grote Pier.jpg|thumb|Cirkelredenering Jensma]]||[[File:Pire Ott.jpg|thumb|''Geart Pire's daughter'' in Ott's vertaling]]
|}


== Aantekeningen bij De Gemaskerde God (2004) ==

=== de kracht van herhaling ===
<blockquote>''Weinig te melden? Ontdek de kracht van herhaling''</blockquote>
<blockquote>''De illusie van waarheid; of de kracht van herhaling''</blockquote>
(titels van artikelen over marketing)

Door veelvuldige herhaling van woorden als ''kolder'', ''bizar'' en ''absurd''  (en afgeleiden) in relatie tot Oera Linda, wordt getracht de lezer een negatief waardeoordeel ''ad nauseam'' in te prenten. Daarnaast wordt in het betoog de schijn van zekerheid gewekt met talrijke varianten van ''ongetwijfeld'' (zie afbeeldingen).
{|
|[[File:DGGfragmentenJensma.jpg|alt=Jensma quotes|thumb|''kan er dunkt mij geen twijfel meer over bestaan'', e.d. in DGG]]||[[File:Bizar absurd.jpg|thumb|''bizar'' en ''absurd'' in DGG]]||[[File:Dubbelzinnig.jpg|thumb|''dubbelzinnig'' in DGG]]
|}
{|
|[[File:Kolder in DGG.jpg|thumb|''kolder(iek(e))'' in DGG]]||[[File:Adnauseam.jpg|thumb|ad nauseam]]
|}

==Noten==
<references />
[[Category:Translators and researchers]]
{{DEFAULTSORT:^J^}}